mHealth: όταν το κινητό κάνει καλό στην ψυχική υγεία
mHealth: όταν το κινητό κάνει καλό στην ψυχική υγεία
mHealth: όταν το κινητό κάνει καλό στην ψυχική υγεία
Γράφει η Ιωάννα Μπάμπουλη
Τα τελευταία χρόνια, η τεχνολογία έχει βοηθήσει με επιτυχία την φροντίδα της ψυχικής υγείας. Ανάμεσα στις πολλές ηλεκτρονικές συσκευές που έχουν χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό αυτό, περιλαμβάνεται και η ταχεία εξάπλωση των smartphones και των κινητών. Συγκεκριμένα, το mHealth (δηλαδή “mobile health care” ή αλλιώς η φροντίδα της υγείας μέσω κινητού) που βασίζεται σε εφαρμογές σε κινητά τηλέφωνα και παρόμοιες συσκευές μικρού μεγέθους, είναι ένας γρήγορα αναπτυσσόμενος τομέας που ξεπερνά πολλά από τα εμπόδια στην παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
Δυνατότητες και πλεονεκτήματα
Οι κινητές τεχνολογίες μας προσφέρουν ολοένα και πιο πολλές επαναστατικές παρεμβάσεις. Η αυξανόμενη δημοτικότητα και χρήση των κινητών προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Οι χρήστες των mobile apps ψυχικής υγείας φαίνεται να απολαμβάνουν τα παρακάτω οφέλη:
- έχουν πρόσβαση σε επιστημονικά τεκμηριωμένη θεραπεία – κυρίως βασισμένη στη Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία
- εμφανίζουν αυξημένη δέσμευση στη θεραπεία, με άλλα λόγια διατηρούν συνήθως αμείωτο το ενδιαφέρον και τη συμμετοχή τους στη θεραπεία
- παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο την πρόοδό τους
- λαμβάνουν προσωπική ανατροφοδότηση (feedback) για την εξέλιξή τους καθώς και
- βελτιωμένη φροντίδα μετά την ολοκλήρωση της τυπικής θεραπείας τους
Επίσης, το mHealth είναι μια αποτελεσματική τεχνική χαμηλού κόστους που μπορεί να διευκολύνει πολλούς πληθυσμούς σε όλο τον κόσμο. Καθώς το κόστος της τυπικής θεραπείας κάποιες φορές μπορεί να είναι σχετικά ψηλό, τα mobile apps αποτελούν μια οικονομική εναλλακτική σε περιπτώσεις που είναι πρακτικά δύσκολη η συμμετοχή σε κανονική ψυχοθεραπεία.
Περιορισμοί και μειονεκτήματα
Παρ’ όλα αυτά, τα μειονεκτήματα που πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη όταν χρησιμοποιούμε mobile apps για υπηρεσίες ψυχικής υγείας, είναι:
- τεχνικά ζητήματα σχετικά με τις τηλεπικοινωνίες που μπορούν να φέρουν καθυστερήσεις (όπως π.χ. προβλήματα μπαταρίας)
- θέματα με την ασφάλεια των δεδομένων και του απορρήτου μας (για το λόγο αυτό προτείνεται να διαβάζουμε προσεκτικά τους όρους και τις προϋποθέσεις της κάθε εφαρμογής) καθώς και
- ζητήματα με την έγκαιρη διαχείριση πιθανών κρίσεων και κινδύνων (όπως π.χ. πιθανή διαρροή των προσωπικών στοιχείων μας– κίνδυνος που, άλλωστε, υπάρχει και στις περισσότερες εφαρμογές του διαδικτύου αν δεν λαμβάνονται από αυτές τα απαραίτητα μέτρα)
Ανεξάρτητα πάντως από τους περιορισμούς αυτούς, οι έρευνες δείχνουν ότι οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις μέσω mobile apps μπορούν να βοηθήσουν στην αποτελεσματική θεραπεία μιας ποικιλίας προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως είναι το άγχος, το τραυματικό στρες και η κατάθλιψη. Τα apps αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε ως προγράμματα αυτοβοήθειας είτε ως μέρος μεγαλύτερων διαδικτυακών παρεμβάσεων. Μια αυτοθεραπεία δεν μπορεί να έχει ισάξια αποτελέσματα με μια θεραπεία από ειδικό, αλλά σαν ήπια προσέγγιση μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική σε προβλήματα μικρής ή μέτριας έντασης.
Τελικά να δώσω μία ευκαιρία στο mHealth;
Εάν, λοιπόν, το τελευταίο διάστημα έχεις παρατηρήσει να νιώθεις έντονα αισθήματα άγχους, θλίψης ή θυμού που δυσκολεύουν την καθημερινότητά σου και συνδέονται με προβλήματα στη συνήθη συμπεριφορά σου (όπως π.χ. με σημαντικές αλλαγές στον ύπνο ή στη διατροφή σου), ίσως μια πρώτη λύση να βρίσκεται στα χέρια σου και στο αντικείμενο που συχνότερα χρησιμοποιείς κατά τη διάρκεια της μέρας σου. Το κινητό τηλέφωνό σου μπορεί να προσφέρει μια πρώτη ευκαιρία να γνωρίσεις καλύτερα τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά σου μέσα από apps που εγκρίνονται από ειδικούς ψυχικής υγείας και εξειδικεύονται στο να σε βοηθούν να αντιμετωπίσεις τα ζητήματα αυτά έξω από τα πλαίσια της συνηθισμένης θεραπείας.
Με συμμάχους τη σωστή εκτίμηση των κινδύνων που αναφέρθηκαν και τη συνετή και οριοθετημένη χρήση του κινητού,μπορείς να ανοίξεις την πόρτα σε έναν εναλλακτικό τρόπο φροντίδας της ψυχικής σου υγείας. Από την ευκολία του σπιτιού σου, με βασικό εργαλείο το αντικείμενο που έτσι κι αλλιώς χρησιμοποιείς καθημερινά. Η αυτοβοήθεια εξελίσσεται κι εμείς εξελισσόμαστε μαζί της.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Donker T, Petrie K, Proudfoot J, Clarke J, Birch M-R, Christensen H. (2013). Smartphones for Smarter Delivery of Mental Health Programs: A Systematic Review. Journal of Medical Internet Research, Volume 15 (Issue 11), e247. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3841358/
Price et al. (2014). mHealth: A Mechanism to Deliver More Accessible, More Effective Mental Health Care. Clinical Psychology & Psychotherapy, Volume 21 (Issue 5), 427-436. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3926903/