Τοκετός: μπορεί να είναι μία τραυματική εμπειρία;
Τοκετός: μπορεί να είναι μία τραυματική εμπειρία;
Τοκετός: μπορεί να είναι μία τραυματική εμπειρία;
Γράφει η Μαρία Χατζηβασιλειάδου
Η γέννηση ενός παιδιού αποτελεί κατά κύριο λόγο ένα χαρούμενο σημείο αναφοράς τόσο για την ίδια τη γυναίκα όσο και για την οικογένεια στο σύνολο. Ωστόσο, υπάρχουν παράγοντες κατά τη διάρκεια του τοκετού και μετέπειτα που μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στη νέα μητέρα, επηρεάζοντας τη σωματική και ψυχική της υγεία. Δυστυχώς, λόγω της ευαισθησίας του συγκεκριμένου θέματος, υπάρχει ακόμα ταμπού στη συζήτησή του. Έτσι, οι γυναίκες μπορεί να αισθάνονται ακόμα και ενοχές και ματαίωση, θεωρώντας πως ευθύνονται για τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνουν.
Σωματικός τραυματισμός
Ένας από τους παράγοντες που επιφέρουν αρνητικές επιπτώσεις αποτελεί ο σωματικός τραυματισμός του παιδιού, αλλά και της μητέρας κατά τη διάρκεια του τοκετού, όπως και ο βαθμός δυσκολίας του. Συνήθως, οι σωματικοί τραυματισμοί είναι κοινοί και αντιμετωπίζονται ταχύτατα με τη βοήθεια των ειδικών. Επίσης, πραγματοποιείται επούλωση από τον ίδιο τον οργανισμό. Ωστόσο, υπάρχουν και τραυματισμοί που χρειάζονται περαιτέρω ιατρική προσοχή. Τόσο ο τραυματισμός μητέρας ή βρέφους ανεξαρτήτως του βαθμού σοβαρότητας όσο και η εμπειρία ενός δύσκολου τοκετού μπορεί να προκαλέσει παράλληλα ψυχολογικό τραύμα και στους δυο γονείς. Έτσι, δημιουργούνται ανάμεικτα συναισθήματα όσον αφορά τη θύμηση της συγκεκριμένης εμπειρίας.
Άγχος – Στρες
Ένας δεύτερος παράγοντας ψυχολογικού τραύματος είναι η βίωση έντονου άγχους κατά τη διάρκεια τόσο του τοκετού όσο και της κύησης στο σύνολο. Η υγεία του εμβρύου επηρεάζεται από το στρες που βιώνει η μητέρα και άμεσα και έμμεσα. Δυστυχώς, όλο και μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού έρχεται αντιμέτωπο με στρεσσογόνα ερεθίσματα και αγχώδεις καταστάσεις, οδηγώντας σε πρόωρους τοκετούς και γέννηση παιδιών με χαμηλό βάρος. Επιπλέον, το εμβρυϊκό περιβάλλον επηρεάζει και την μεταγεννητική εξέλιξη της υγείας του παιδιού. Συνεπώς, σε τέτοιες περιπτώσεις η μητέρα μπορεί να αισθάνεται αβοήθητη. Λογικό, καθώς καλείται να διαχειριστεί περαιτέρω προκλήσεις εκτός από τη γέννηση του παιδιού.
Προσδοκίες
Ένας ακόμα παράγοντας ψυχολογικού τραύματος αποτελεί η ύπαρξη πολύ μεγάλης απόκλισης μεταξύ των προσδοκιών αναφορικά με τη διαδικασία του τοκετού και του μετέπειτα διαστήματος και του πώς τελικά βιώνεται αυτή η εμπειρία. Για παράδειγμα:
- η πιθανή ύπαρξη δύσκολου τοκετού, ενώ αυτός δεν αναμένεται
- η εξουθένωση κατά τη διάρκεια του πρώτου διαστήματος στο σπίτι
- οι συναισθηματικές μεταπτώσεις που ακολουθούν τη γέννα
Όλα αυτά αποτελούν ενδεικτικούς παράγοντες ψυχολογικών δυσκολιών ή και τραύματος. Ειδικά, όταν η κύρια εικόνα που υπάρχει για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό υπερτονίζει τις μαγικές στιγμές και “κρύβει” τις δύσκολες. Αυτό μπορεί να κάνει μία νέα μαμά που δυσκολεύεται να νιώθει τελείως μόνη. Δεν είναι όμως. Πολλές γυναίκες βιώνουν παρόμοια συναισθήματα και εμπειρίες. Καλό θα ήταν να ανοίξει μία συζήτηση και για αυτά τα θέματα διότι οι αυξημένες προσδοκίες σε σύγκριση με τις μη αναμενόμενες άσχημες στιγμές, μπορεί να πληγώσουν την ψυχολογία της νέας μαμάς.
Ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να προσέξω;
Όσον αφορά τη συνήθη συμπτωματολογία που παραπέμπει στην ύπαρξη ψυχολογικού τραύματος, αυτή περικλείει:
- την ύπαρξη συναισθημάτων ενοχής και έντονου άγχους
- την αποφυγή ερεθισμάτων που δημιουργούν μνήμες ή σχετίζονται με τη διαδικασία του τοκετού
- προβλήματα με τον ύπνο λόγω της εμπειρίας του τοκετού
- κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών
- αίσθημα απομόνωσης από άλλους
- αίσθημα αβοηθησίας
Τι μπορώ να κάνω αν βιώνω κάτι από τα παραπάνω;
Αν έχετε βιώσει μια ανάλογη εμπειρία και βρίσκεστε αντιμέτωποι με δύσκολα συναισθήματα είναι σημαντικό να έρθετε σε επαφή με κάποιο έμπιστο άτομο για εσάς. Να μπορείτε να μοιραστείτε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Εναλλακτικά, μπορείτε να βρείτε υποστήριξη σε κάποιον ανάλογο φορέα. Επίσης υπάρχουν και ομάδες υποστήριξης, ακόμα και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αν τα δύσκολα συναισθήματα εμμένουν, είτε από τη μητέρα είτε από τον πατέρα, υπάρχουν ειδικοί που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των εκάστοτε δυσκολιών.
Ειδικότερα, οι ψυχολόγοι μπορούν να προσφέρουν ψυχοσυναισθηματική αξιολόγηση και να βοηθήσουν στην επεξεργασία του τραύματος μέσω της διαδικασίας της ψυχοθεραπείας. Παράλληλα, οι ψυχίατροι μπορούν να προσφέρουν φαρμακευτική αγωγή για την ανακούφιση από συγκεκριμένη έντονη και επίμονη συμπτωματολογία, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο. Να θυμάστε πως όσο πιο γρήγορα ζητήσετε βοήθεια ή μιλήσετε για τα συναισθήματα σας, τόσο πιο γρήγορα θα ξεκινήσει και η διαδικασία της επούλωσης.
Και το πιο βασικό, να θυμάστε πως δεν είστε μόνη και δεν είστε η μόνη…!