Μαθησιακές Δυσκολίες: πρακτικές συμβουλές προς…ναυτιλλομένους
Μαθησιακές Δυσκολίες: πρακτικές συμβουλές προς…ναυτιλλομένους
Μαθησιακές Δυσκολίες: πρακτικές συμβουλές προς…ναυτιλλομένους
Γράφει η Μαριλίτα Βασιλάκου
Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι τόσο μέρος της εκπαιδευτικής μας πορείας όσο και της ζωής μας γενικότερα. Υπαρκτό θέμα προς διαχείριση και κυρίως διαχειρίσιμο. Είναι αισιόδοξο πως ο σύγχρονος τρόπος σκέψης, όσον αφορά τις μαθησιακές δυσκολίες, παρακινεί για την διερεύνηση και την αντιμετώπιση τους, σε αντίθεση με την παράβλεψη ή και τον στιγματισμό τους, που ίσχυε σε μεγάλο βαθμό στο -ίσως όχι και τόσο μακρινό- παρελθόν.
Πλέον, ένα παιδί σε διαρκή κίνηση και ομιλία με αδυναμία συγκέντρωσης και χαμηλές επιδόσεις είναι κάτι παραπάνω από “άτακτο” και μπορεί να διαγνωσθεί με ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας), καθώς είμαστε περισσότερο ευαισθητοποιημένοι και συνειδητοποιημένοι αρχικά για να το παρατηρήσουμε και έπειτα για να το διερευνήσουμε ζητώντας τη βοήθεια ενός ειδικού.
Η ΔΕΠΥ, η δυσλεξία, ο αυτισμός είναι ορισμένα παραδείγματα δυσλειτουργιών που μπορούν να έχουν ως συνέπεια διάφορες μαθησιακές δυσκολίες.
Πώς μπορούμε όμως να οδηγηθούμε από τη δυσκολία στη διαχείριση και την επίλυση της;
Η απάντηση σε αυτό είναι να απευθυνθούμε σε έναν ειδικό που θα μας εξηγήσει επαρκώς και θα μας καθοδηγήσει σωστά. Στην περίπτωση των μαθησιακών δυσκολιών είναι απαραίτητο ένα σύνολο ειδικοτήτων και μία αλληλουχία κινήσεων. Ο σχολικός ψυχολόγος είναι ένας από τους ειδικούς που έχει σημαντικό ρόλο γύρω από τις μαθησιακές δυσκολίες.
Ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου
Αρχικά, ο σχολικός ψυχολόγος είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στο παιδί με μαθησιακή δυσκολία, το οικογενειακό και το σχολικό περιβάλλον. Η σύνδεση αυτή είναι σημαντική καθώς έχει ως αποτέλεσμα ένα πιο ισορροπημένο περιβάλλον που χρειάζεται για τη διαχείριση της δυσκολίας.
Ο ρόλος, λοιπόν, του σχολικού ψυχολόγου είναι τόσο ο εντοπισμός όσο και η αντιμετώπιση δυσκολιών μάθησης, ανάπτυξης και προσαρμογής των παιδιών στο σχολικό και το οικογενειακό περιβάλλον. Η πρόληψη και η διατήρηση της ψυχικής υγείας, η ψυχική ανθεκτικότητα μαθητών και εκπαιδευτικού προσωπικού και η παρότρυνση άμεσης συνεργασίας μεταξύ του σχολείου και της οικογένειας, είναι μερικές ακόμη από τις αρμοδιότητες του σχολικού ψυχολόγου.
Πιο συγκεκριμένα, ο σχολικός ψυχολόγος αξιολογεί τους μαθητές και έχει άμεση συνεργασία με το προσωπικό του σχολείου ώστε να καθοριστεί από κοινού ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που προάγει την ομαλή ψυχοπαιδαγωγική αντιμετώπιση των μαθητών, με σεβασμό και προσαρμοστικότητα πάντα στις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού.
Η συνεργασία του με το περιβάλλον του παιδιού
Ένας σχολικός ψυχολόγος αναζητεί την στενή συνεργασία με τους γονείς για παράλληλη αντιμετώπιση των αναγκών των παιδιών στο σπίτι, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή πρόοδος και εξέλιξη των μαθητών.
Παράλληλα με τη συνεργασία του ειδικού με τους γονείς, σημασία έχει και η συνεργασία με το εκπαιδευτικό προσωπικό, με τακτική ενημέρωση και συμβουλευτική για κάθε περίπτωση μαθητή που χρίζει προσοχής και φροντίδας.
Η απουσία γνώσης με την ταυτόχρονη ανάγκη για επίλυση ενός δύσκολου θέματος στη ζωή μας μπορεί να προκαλέσει ένταση και άγχος. Έτσι και στην περίπτωση ενός παιδιού με μαθησιακή δυσκολία, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί, είναι φυσιολογικό να νιώσουν ανεπαρκείς μη γνωρίζοντας με ποιους τρόπους μπορούν να βοηθήσουν και αυτό να τους προκαλέσει άγχος. Ο σχολικός ψυχολόγος λειτουργεί κατευναστικά επεξηγώντας τι σημαίνει ένα μαθησιακό θέμα με καθοδήγηση ως προς τη βήμα-βήμα διαχείριση του. Παράλληλα, παρέχει τόσο στους γονείς όσο και στους εκπαιδευτικούς την πρακτική και ψυχολογική υποστήριξη που χρειάζονται σε όλη την πορεία.
Την ίδια υποστήριξη χρειάζεται και το ίδιο το παιδί, για να γνωρίσει ποια είναι η δυσκολία του και τι μπορεί να κάνει για να την αντιμετωπίσει. Είναι πιθανό, παράλληλα με αυτό, ο σχολικός ψυχολόγος να χρειαστεί να υποστηρίξει ένα παιδί που μπορεί να δέχεται αρνητικά ή επικριτικά σχόλια για την δυσκολία που αντιμετωπίζει.
Συμβουλές προς γονείς και εκπαιδευτικούς
Μια μαθησιακή δυσκολία, ακόμη και μια αναπτυξιακή, δεν αποτελεί λόγο για πανικό. Είναι μια δυσκολία και όχι κάτι ακατόρθωτο να αντιμετωπιστεί, να βελτιωθεί ή ακόμη και να ξεπεραστεί. Κάθε δυσκολία έχει τον αντίστοιχο τρόπο επίλυσης, αρκεί να την αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία.
Παρατήρηση
Ως γονείς, είναι καλό και χρήσιμο να είμαστε κοντά στα παιδιά μας, παρατηρώντας τα. Μέσω της παρατήρησης, η ύπαρξη μιας δυσκολίας θα είναι διακριτή. Έτσι μπορούμε να κάνουμε το επόμενο βήμα αναζητώντας την βοήθεια ενός ειδικού. Αυτός μπορεί να είναι ο εκπαιδευτικός, είτε ένας ψυχολόγος.
Αποδοχή
Εξίσου βοηθητική είναι και η αποδοχή. Σε καμία περίπτωση δεν μειώνουμε ή στιγματίζουμε ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία. Αποδεχόμαστε το παιδί και το διαχωρίζουμε από τη δυσκολία του. Ένα παιδί με μαθησιακή δυσκολία δεν είναι πρόβλημα, έχει ένα πρόβλημα και αυτό αντιμετωπίζεται.
Συνεργασία και επικοινωνία
Ως εκπαιδευτικοί, είναι απαραίτητο να επιζητούμε την επικοινωνία με τους γονείς και την συνεργασία με τον σχολικό ψυχολόγο. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι εξίσου σημαντικός με αυτόν των γονέων και του ψυχολόγου, όταν μιλάμε για την αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών. Ο εκπαιδευτικός είναι μέρος της αντιμετώπισης, συμβάλλοντας με τον τρόπο του.
Προσαρμογή
Ας μην ξεχνάμε επίσης, πως χρειάζεται να προσαρμόζουμε τον τρόπο εκμάθησης της γνώσης. Δεν μαθαίνει κάθε παιδί με τον ίδιο τρόπο. Αν λοιπόν, ένας μαθητής δυσκολεύεται με τον τρόπο που του μεταδίδουμε τη γνώση, ας είμαστε πιο ανοιχτοί στο να εξερευνήσουμε μαζί του διαφορετικούς τρόπους πιο βοηθητικούς για τον ίδιο.
Τέλος, όπως σε οτιδήποτε μας είναι άγνωστο ή και μας δυσκολεύει, να θυμάστε πως έχουμε πάντα την επιλογή να ζητήσουμε βοήθεια ώστε να εξασφαλίσουμε την ομαλή ροή της καθημερινότητας και της ζωής μας.