Συμπτώματα νευρικής ανορεξίας και μοτίβα οικογενειανών σχέσεων

Συμπτώματα νευρικής ανορεξίας και μοτίβα οικογενειανών σχέσεων

Συμπτώματα νευρικής ανορεξίας και μοτίβα οικογενειανών σχέσεων

Γράφει η Ειρήνη Καραβασίλη   

Σύμφωνα με την Συστημική Θεραπεία, τα μέλη μίας οικογένειας συνδέονται ο ένας με τον άλλον με συγκεκριμένα, επαναλαμβανόμενα πρότυπα. Η συμπεριφορά του ενός μπορεί να επιφέρει αλλαγές στην συμπεριφορά του άλλου, αλλά και στο ίδιο το οικογενειακό σύστημα. Δημιουργείται έτσι ένας κύκλος συμπεριφορών, οι οποίες όσο πιο πολύ επαναλαμβάνονται τόσο πιο πολύ παγιώνονται και παίρνουν την μορφή μοτίβων αλληλεπίδρασης, καθοριστικών για τις σχέσεις.

Σε οικογένειες των οποίων ένα ή περισότερα μέλη εμφανίζουν συμπτώματα νευρικής ανορεξίας, έχουν παρατηρηθεί κάποια επαναλαμβανόμενα μοτίβα αλληλεπίδρασης:

Συγχωνευμένες σχέσεις

Τα όρια μεταξύ των μελών της οικογένειας δεν είναι καθορισμένα και σταθερά, αλλά διαχέονται συνεχώς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μπλέκονται συνεχώς ο ένας στη ζωή του άλλου, να ασχολούνται πολύ και συχνά ο ένας με τον άλλον. Έτσι, περιορίζεται η αυτονομία και ο προσωπικός χώρος και αναπτύσσονται σχέσεις εξάρτησης.

Υπερφροντίδα

Υπάρχει μία παροιμία προερχόμενη από τα ελληνικά χωριά που λέει πως «το περίσσιο χαλάει το ίσιο». Ακόμα και κάτι που αξιολογείται από όλους ως «καλό», όταν έρχεται σε υπερβολική ποσότητα μπορεί να βλάψει περισσότερο από όσο θα ωφελήσει. Ακόμα και το νερό, το πολυτιμότερο αγαθό της φύσης, σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να μας κάνει κακό. Το ίδιο συμβαίνει και με την φροντίδα. Ενώ είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να λαμβάνουν φροντίδα από τους γονείς τους, υπάρχει ο κίνδυνος να δοθεί σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε το παιδί να αρχίσει να πιστεύει πως θα έχει συνεχώς ανάγκη τη φροντίδα των άλλων για να ανταπεξέλθει. Ειδικά όταν αυτή δίνεται με έναν τρόπο αυτοθυσιαστικό, μπορεί πολύ εύκολα να παρεμποδίσει την τόσο σημαντική διαδικασία της ανεξαρτητοποίησης, αλλά και να δημιουργήσει δυσφορικά συναισθήματα έντονων ενοχών και τύψεων.

Άκαμπτοι κανόνες

Τι εννούμε όταν μιλάμε για ακαμψία; Κάθε οικογένεια δημιουργεί τους κανόνες, τις αξίες και τις βασικές αρχές της. Αυτο είναι κάτι το φυσιολογικό, αλλά και θεμιτό. Επίσης, είναι φυσιολογικό, όταν οι καταστάσεις μεταβάλλονται να μεταβάλλονται και οι κανόνες. Η γνωστή αρχή της προσαρμοστικότητας. Στις οικογένειες με άκαμπτους κανόνες, παρατηρείται πως αυτοί δεν αλλάζουν ακόμα κι όταν οι καταστάσεις το απαιτούν και οι φωνές που αντιτίθενται στους κανόνες συνήθως καταστέλλονται και αποσιωπούνται. Χρειάζονται δραστικά μέτρα για να ακουστούν. Όπως, η εμφάνιση ενός συμπτώματος…

Αποφυγή των συγκρούσεων

Υπάρχει, δυστυχώς, ένα πέπλο φόβου που σκεπάζει τις συγκρούσεις. Οι άνθρωποι φοβούνται να συγκρουστούν, φοβούνται να ανεβάσουν τους τόνους. Φοβούνται μήπως πληγώσουν ή πληγωθούν, μήπως οι σχέσεις χαλάσουν, σπάσουν. Ίσως να μην σκέφτονται πως οι πιο ασφαλείς σχέσεις είναι αυτές στις οποίες νιώθεις ότι μπορείς να μαλώσεις χωρίς να νιώθεις ότι κινδυνεύουν. Αυτές που δεν χρειάζεται να τους φέρεσαι συνεχώς σαν να ήταν από πορσελάνη. Έτσι, αποφεύγουν τις συγκρούσεις, καταπιέζονται, δεν μιλάνε, ανέχονται, καταπίνουν. Κι όταν έχεις μάθει να καταπίνεις τα συναισθήματά σου, θα έλεγε κανείς πως μία δυνατή μορφή επανάστασης θα ήταν να σταματήσεις να καταπίνεις το φαγητό σου. Είναι σαν όλα τα ανείπωτα να πιάνουν τόσο χώρο μέσα στο στομάχι σου, ώστε να μην χωράει εκεί κάτι άλλο πια.

Προσανατολισμός στις επιδόσεις

Στις οικογένειες με ανορεκτικά συμτώματα παρατηρείται πως υπάρχει μία έντονη ανάγκη για επιτυχία, κατακτήσεις, φιλοδοξία. Όλα γίνονται επίδοση. Από την σχολική παρουσία, μέχρι το παιχνίδι και τις σχέσεις. Επικρατεί το «πρέπει» χωρίς αιτιολόγηση. Πρέπει να είσαι καλή μαθήτρια. Γιατί; Γιατί πρέπει. Πρέπει να είσαι καλύτερος από τους συμμαθητές σου. Γιατί; Γιατί πρέπει. Πρέπει το παιχνίδι σου να δείχνει την ανωτερότητά σου. Γιατί; Γιατί πρέπει. Πρέπει να είσαι τέλεια φίλη, τέλεια σύζυγος, τέλεια επιχειρηματίας, να είναι όλοι ευχαριστημένοι από εσένα. Γιατί; Γιατί πρέπει.Γιατί όλα στη ζωή είναι επιδόσεις.

Φυσικά, πολλά από αυτά τα μοτίβα τα συναντάμε σε πληθώρες οικογενειών. Δεν σημαίνει πως κάθε μία από αυτές τις οικογένειες θα εμφανίσει συμπτώματα νευρικής ανορεξίας. Θα πρέπει να έχουμε περισσότερο στο μυαλό μας πως το πρόβλημα έρχεται όταν πολλά από αυτά συνυπάρχουν, παγιώνονται, δεν υπάρχουν εναλλακτικά μοτίβα στα οποία μπορεί να καταφύγει η οικογένεια και δημιουργούνται έντονοι φαύλοι κύκλοι, τους οποίους οι οικογένειες μοιάζει να μην ξέρουν πως να διακόψουν.

Πρόσφαρτα άρθρα

Στους δύο τρίτος δε χωρεί;

By: Soulscan Team 22/03/2023

Τελειοθηρικές πεποιθήσεις: εκπαιδεύομαι στο “αρκετά καλά”

By: Soulscan Team 09/03/2023

Γονεϊκή Συμμαχία: πώς οι γονείς γίνονται ομάδα;

By: Soulscan Team 21/02/2023

Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες: πώς και γιατί εμφανίζεται

By: Soulscan Team 15/02/2023