Ύπνος: πώς συνδέεται με την ψυχική ευημερία;
Ύπνος: πώς συνδέεται με την ψυχική ευημερία;
Ύπνος: πώς συνδέεται με την ψυχική ευημερία;
Γράφει η Βασιλική Τσώνου
Ο ύπνος είναι μια φυσιολογική διεργασία, απαραίτητη για τη σωματική αλλά και ψυχική ευημερία του ανθρώπου. Συμβάλλει στην μείωση του άγχους και βελτιώνει τη λειτουργικότητα του ατόμου, καθώς αυξάνει τη συγκέντρωση, την ενέργεια και τη διάθεσή του. Τι συμβαίνει όμως, όταν η ποσότητα και η ποιότητα ύπνου που λαμβάνουμε δεν είναι επαρκής;
Πώς ορίζεται η αϋπνία;
Η αλήθεια είναι, πως για πολλούς ανθρώπους, ο ‘’καλός’’ ύπνος αποτελεί ένα άπιαστο όνειρο. Γνωρίζατε, ότι μέχρι και 70% των ανθρώπων παρουσιάζουν έστω και λίγες φορές το μήνα, συμπτώματα αϋπνίας;
Όταν αναφερόμαστε στην αϋπνία, εννοούμε μία κατάσταση κατά την οποία ένα άτομο νιώθει ότι η διάρκεια ή/και η ποιότητα του ύπνου δεν είναι ικανοποιητικές
Η αϋπνία χαρακτηρίζεται από:
- Δυσκολία στην έλευση του ύπνου
- Συχνές αφυπνίσεις κατά τη διάρκεια της νύχτας με δυσκολία να επέλθει ξανά ο ύπνος
- Πολύ πρωινή αφύπνιση
- Κακής ποιότητας ύπνος που δεν ξεκουράζει τον οργανισμό (με εφιάλτες, τρόμο)
Σίγουρα σε πολλούς από εσάς, έστω και μία από τις παραπάνω καταστάσεις φαντάζει γνώριμη!
Να κοιμάμαι πολύ ή να κοιμάμαι βαθιά;
Η αλήθεια είναι, πως ο ανθρώπινος οργανισμός έχει ανάγκη από ύπνο, βαθύ ύπνο, ώστε να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στην καθημερινότητα. Ως βαθύς ύπνος ορίζεται και το στάδιο του ύπνου REM (Rapid Eye Movement). Στη φάση αυτή, υπάρχει μια έντονη δραστηριότητα στο σώμα μας, τα μάτια μας κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις και ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή επιταχύνονται. Τα πιο έντονα όνειρα που βλέπουμε συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου REM. Τα όνειρα βοηθούν πολύ στην ψυχική μας ισορροπία. Μέσω αυτών, εκφράζονται συναισθήματα και σκέψεις που μας απασχολούν, αλλά δεν έχουν εκδηλωθεί αλλιώς στην καθημερινότητά μας και με αυτόν τον τρόπο εκφορτίζεται η ένταση από μέσα μας και μπορούμε να είμαστε πιο λειτουργικοί.
Χρειαζόμαστε όλοι οι άνθρωποι την ίδια ποσότητα ύπνου; Οι ειδικοί υποστηρίζουν, ότι ο μέσος ενήλικος άνθρωπος δεν χρειάζεται παραπάνω από 7 ώρες ύπνου. Ωστόσο, διαφέρει αυτό από τον έναν στον άλλο, καθώς άλλοι αισθάνονται πιο ξεκούραστοι είτε με λιγότερες, είτε με περισσότερες ώρες ύπνου.
Το πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος για την υγεία μας, δε χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να σας το εξηγήσω. Αρκεί να σας πω, ότι μετά από 48 ώρες αϋπνίας είναι συχνό κάποιος να παρουσιάζει πολύ σοβαρά συμπτώματα. Μπορεί να εμφανίσει παραισθήσεις και ανικανότητα να σκεφτεί, ενώ 2-3 μέρες μετά, οι περισσότεροι που θα παραμείνουν χωρίς ύπνο κινδυνεύουν να πεθάνουν (ναι, καλά διαβάσατε!) από επιληπτική κρίση. Χωρίς να το έχουμε αποκωδικοποιήσει τελείως, φαίνεται πως ο ύπνος είναι η μόνη ευκαιρία του εγκεφάλου μας να κάνει τη συντήρησή του.
Γιατί λοιπόν , είναι σημαντικός ο ύπνος για την ψυχική μας ευημερία και σε ποιους τομείς της ζωής μας συμβάλλει;
- Εργασία: Η καλή ποιότητα ύπνου βελτιώνει τη μάθηση, τη μνήμη, την προσοχή και την συγκέντρωσή μας, επομένως είμαστε σε θέση να είμαστε πιο αποδοτικοί και λειτουργικοί στις υποχρεώσεις και τη δουλειά μας.
- Διαπροσωπικές σχέσεις: Η σωστή ξεκούραση μας βοηθά να ρυθμίσουμε τα συναισθήματά μας και επομένως, να είμαστε σε θέση να μπορούμε να συναναστραφούμε με τους άλλους γύρω μας.
- Διάθεση και ενέργεια: ο καλός ύπνος έχει ευεργετική επίδραση στη διάθεση. Το σώμα, η ψυχή και το μυαλό ξεκουράζονται. Το νευρικό σύστημα ηρεμεί με αποτέλεσμα να είμαστε πιο ευδιάθετοι, πιο κινητικοί και πιο δραστήριοι.
- Μείωση άγχους: όταν κοιμόμαστε καλά, εκτός από το σώμα μας, ξεκουράζεται και το μυαλό μας, πέφτουν τα επίπεδα του άγχους και ξυπνάμε πιο ήρεμοι και πιο ανανεωμένοι.
- Βελτίωση λειτουργίας νευρικού συστήματος: ο καλός ύπνος δε συμβάλλει μόνο στην ξεκούραση, αλλά και στην επεξεργασία του όγκου πληροφοριών που δέχεται ο εγκέφαλός μας καθημερινά.
- Οδήγηση: με το σωστό ύπνο έχουμε καλύτερα αντανακλαστικά και έτσι, μειώνονται οι πιθανότητες για κάποιο ατύχημα.
- Πρόληψη κατάθλιψης: η έλλειψη του ύπνου μπορεί να παίξει ρόλο στην εμφάνισης κατάθλιψης, καθώς αυξάνει το στρες και απορρυθμίζει τη συναισθηματική μας σταθερότητα.
- Δημιουργικότητα: κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλός μας οργανώνει καλύτερα τις αναμνήσεις και τις δεξιότητές μας και παράγουμε πιο εύκολα καλές ιδέες.
- Μακροζωία: ο καλός ύπνος μας προστατεύει από τις ασθένειες και αυξάνει τη διάρκεια της ζωής μας.
Δείτε εδώ απλούς τρόπους να βελτιώσετε τον ύπνο σας και κατ’ επέκταση τη ζωή σας.
Βιβλιογραφία
Barber, L. K., & Munz, D. C. (2010). Consistent-sufficient sleep predicts improvements in self-regulatory performance and psychological strain. Stress and Health, 27(4), 314–324.
https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/why-do-we-need-sleep
https://www.therapia.gr/giati-einai-simantikos-o-ypnos/
https://time.com/4970767/rem-sleep-dreams-health/