Απιστία: πώς να φροντίσουμε την πληγωμένη σχέση μας;
Απιστία: πώς να φροντίσουμε την πληγωμένη σχέση μας;
Απιστία: πώς να φροντίσουμε την πληγωμένη σχέση μας;
Γράφει η Μάγδα Περιβολάρη
Τι σημαίνει η απιστία; Η απιστία είναι μια λέξη βαριά και δύσκολη. Το άκουσμα της συγκεντρώνει τόσα αρνητικά και έντονα συναισθήματα, που οποιαδήποτε άλλη σκέψη δεν έχει χώρο να καλλιεργηθεί. Ο Αλαίν Ντε Μποττόν μας εξηγεί στο Χρονικό του έρωτα πως μέσα από το πρίσμα του ρομαντισμού πολύ απλά δεν υπάρχει μεγαλύτερη προδοσία. Ακόμη και όσοι είναι πρόθυμοι να δεχτούν κάθε άλλου είδους συμπεριφορά, η απιστία μένει μια συνταρακτική αμαρτία, απεχθής επειδή παραβιάζει μια σειρά από τις πλέον πολύτιμες παραδοχές της αγάπης.
Ωστόσο αν μείνουμε εκεί θα έχουμε χάσει το μήνυμα της απιστίας. Γιατί σπάνια δημιουργείς μία εξωσυζυγική σχέση λόγω αδιαφορίας απέναντι στο σύντροφο σου.
Γενικά πρέπει να ενδιαφέρεσαι πολύ γι` αυτόν ώστε να μπεις στον κόπο να τον προδώσεις.
Αλαίν Ντε Μποττόν, Χρονικό του έρωτα
Το αν μια απιστία είναι ηθικά σωστή ή εξαιρετικά πληγωτική, είναι κάτι που σίγουρα χρειάζεται να φροντιστεί. Ωστόσο αν εστιάσουμε για πολύ καιρό μόνο στην αίσθηση της προδοσίας, θα χάσουμε την ευκαιρία να δούμε τι πραγματικά δεν λειτουργεί στην σχέση που έχουμε.
Τα μηνύματα της απιστίας για τη σχέση μας
Ελλιπής φροντίδα
Η σχέση και η χιλιοειπωμένη φροντίδα της, είναι μια ευθύνη και των 2 μελών της. Η απιστία -ή η οποιαδήποτε συμπεριφορά που μας φέρνει αυτό το αίσθημα της προδοσίας- είναι ένα σύμπτωμα αυτής της ελλιπούς φροντίδας. Χρειάζεται λοιπόν να αναρωτηθούμε τι παραμένει αφρόντιστο. Ποιο είναι το κομμάτι που αγνοήσαμε για καιρό πριν το συνταρακτικό γεγονός; Έχουμε παραμελήσει την επικοινωνία με το ταίρι μας; Περνάμε αρκετό χρόνο μαζί; Φροντίζουμε την κοινή μας οπτική για το μέλλον και τα σχέδια; Υπάρχουν και φροντίζουμε να δημιουργούμε κοινά πεδία στην σχέση μας; Μοιραζόμαστε τις επιθυμίες μας και τις έγνοιες μας; Μέσα στην καθημερινότητα και τις υποχρεώσεις πολλά από αυτά περνάνε απαρατήρητα. Δεν υπάρχει ο χρόνος να αναρωτηθούμε και να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση.
Προσαρμογή της εξέλιξης της σχέσης στην εξέλιξη των μελών της
Ενώ εμείς και ο σύντροφός μας αλλάζουμε, εξελισσόμαστε, μετακινούμαστε, αυτό δεν αποτυπώνεται στην αλλαγή, την εξέλιξη και τη μετακίνηση της σχέσης. Μένουμε σε μια εικόνα πάθους και έντονου έρωτα της πρώτης μας συνάντησης, που γίνεται όλο και περισσότερο μια μακρινή ανάμνηση, ή μια ανά καιρούς υπενθύμιση. Όμως, όπως οφείλουμε ανά περιόδους να βλέπουμε τον εαυτό μας, όπως δεν θεωρούμε πως επειδή στα 15 μας άρεσε ένα στυλ ντυσίματος, πρέπει να ντυνόμαστε έτσι και στα 35, έτσι δεν μπορούμε να θεωρούμε ότι αυτό που χρειαζόμασταν στην αρχή μιας σχέσης, θα συνεχίσει να είναι απαράλλαχτα στο κέντρο της και το σημείο συνάντησης με το σύντροφό μας. Η ακαμψία είναι που τελικά θα στερήσει την αίσθηση ελευθερίας και εξέλιξης.
Ισορροπία προσωπικού και συντροφικού χρόνου
Έτσι πρέπει να ορίσουμε μάλλον την ελευθερία μέσα στη σχέση, παίρνοντας ένα παράδειγμα αντικρουόμενων επιθυμιών. Όσο χρειάζεται κοινός χρόνος, άλλο τόσο χρειάζεται και προσωπικός χρόνος, σε διαφορετικές δόσεις, ανάλογα με την κάθε φάση ζωής. Συχνά οι άνθρωποι ξεχνάμε τη διαλεκτική σχέση αυτών των αντίθετων αναγκών και εστιάζουμε σε μια από τις 2 πτυχές, σε αυτή που μας είναι πιο οικεία. Δηλαδή είτε τα κάνουμε όλα μαζί γιατί έτσι κάνουν τα ζευγάρια, είτε τα κάνουμε όλα χώρια, περιφρουρώντας τους εαυτούς μας. Είτε ακόμη χειρότερα όταν βαριόμαστε το πολύ μαζί μεταβαίνουμε, στο τα κάνω όλα μόνος μου που μεταφράζεται στο δεν χρειάζομαι πλέον αυτή τη σχέση.
Αποκλεισμός και απόσταση αντί για συμπερίληψη
Όμως έχουμε παραλείψει ένα πολύ βασικό συστατικό της σχέσης. Όσο εξελισσόμαστε και αλλάζουν οι επιθυμίες μας άλλο τόσο χρειάζεται αυτό να μεταφέρεται και να νοηματοδοτείται μέσα στη σχέση, δημιουργώντας νέα κοινά σημεία, σημεία συνάντησης με τον σύντροφό μας. Δηλαδή όσο εστιάζουμε σε πιο προσωπικά μας κομμάτια και ασχολίες, άλλο τόσο χρειάζεται να το εξηγήσουμε και να διαμορφώσουμε αυτό το χώρο που θα συμπεριλαμβάνει τον άλλον. Αυτό είναι ένα τυχαίο παράδειγμα, αν και πολύ συχνό. Ωστόσο την ίδια αίσθηση αποκλεισμού και απόστασης μπορούν να τη δημιουργήσουν μια σειρά διαφορετικών επιλογών, ή η δυσκολία μας να τις κάνουμε λόγω μιας παγιωμένης εικόνας, όσο αυτές δεν επικοινωνούνται και δεν ενσωματώνονται σε αυτό που ονομάζουμε σχέση με έναν συγκεκριμένο άνθρωπο.
Πώς αντιμετωπίζουμε τα ελαττώματα του άλλου;
Ο Αλαίν Ντε Μποττόν μας εξηγεί και πάλι στο Χρονικό του έρωτα:
Το σφάλμα του ξεμυαλίσματος είναι πιο αδιόρατο: επιλέγουμε να αγνοήσουμε τη βασική αλήθεια της ανθρώπινης φύσης, δηλαδή ότι όλοι -όχι μόνο οι τωρινοί σύντροφοι μας, τα πολλαπλά ελαττώματα των οποίων γνωρίζουμε απέξω κι ανακατωτά – αλλά όλοι, έχουν κάποιο σημαντικό και εξοργιστικό μειονέκτημα, που θα ανακαλύπταμε αν περνούσαμε περισσότερο χρόνο μαζί τους, ένα μειονέκτημα τόσο έντονο ώστε να γελοιοποιεί το αρχικό αίσθημα έκστασης που μας δημιουργούν. Πως ερχόμαστε σε επαφή με αυτά τα ελαττώματα των άλλων και τελικά τα δικά μας; Σε ποιες δικές μας πληγές πατάνε τα ελαττώματα ή οι συμπεριφορές του συντρόφου μας, και αντίστοιχα σε ποιες πληγές του συντρόφου μας πατάνε τα δικά μας ελαττώματα και συμπεριφορές;
Συμπεράσματα
Ο τρόπος που συμπεριλαμβάνουμε αυτές τις πληροφορίες στην πορεία της σχέσης είναι πολύ σημαντικός. Αλλιώς παραμένουν τυφλά σημεία και αιώνια παράπονα. Μπορεί να εκφραστούν με μια απιστία, ή απλώς με την αίσθηση της δυστυχίας. Ωστόσο, αυτά είναι που κατατρώνε την ουσία της σχέσης. Η φροντίδα λοιπόν της σχέσης πάει μαζί με την συμπερίληψη αυτών των αδύναμων κομματιών. Πρέπει να αποκωδικοποίησουμε τον τρόπο που επηρεάζουν το σχετίζεσθαι με το σύντροφο μας. Το να κωδικοποιήσουμε δηλαδή την μη αντίδραση του συντρόφου μου στη γκρίνια ως αδιαφορία, που ξυπνάει τις μνήμες της αδιαφορίας που με έκαναν να νοιώθω λιγότερο σημαντικός, είναι κάτι που χρειάζεται να δούμε και να βάλουμε μέσα στη σχέση κατά την εξέλιξη της. Αλλιώς τις φορές που το πάθος ξεθωριάζει αυτή η αδιαφορία θα γίνει δυσβάσταχτη και το πάθος αδύνατο να αναδημιουργηθεί.
Είτε αποφασίσουμε να τα δουλέψουμε με το σύντροφο μας, είτε αποφασίσουμε πως δεν έχει μέλλον αυτή η άπιστη σχέση, οφείλουμε να δούμε αυτά τα τρωτά σημεία. Έτσι μπορεί να επαναφερθεί η αίσθηση κατανόησης, εμπιστοσύνης και ασφάλειας που νιώθουμε για τους άλλους ανθρώπους και για τις σχέσεις που δημιουργούμε μαζί τους. Αλλιώς η ανάκτηση της εμπιστοσύνης θα περιοριστεί στο ψάχνω το κινητό ή ζηλεύω υπέρμετρα τον άπιστο, αν μείνω, ή τον επόμενο, αν φύγω. Και αυτό είναι που θα επιδράσει ολέθρια τελικά για τον εαυτό μας. Γιατί οι άνθρωποι είναι τρωτοί, κάνουν λάθη, βαριούνται, κουράζονται, τεμπελιάζουν και το ίδιο κάνουν και μέσα στις σχέσεις τους.
Όμως η κάθε σχέση κρύβει μια μαγεία που, τελικά, εμείς θα έχουμε στερηθεί. Άρα ας επιστρέψουμε στο αρχικό ερώτημα. Τι σημαίνει πραγματικά μια απιστία?