“Μαμά, μπαμπά, πότε θα τελειώσει αυτό;” : Μιλώντας στα παιδιά για τον Covid-19
“Μαμά, μπαμπά, πότε θα τελειώσει αυτό;” : Μιλώντας στα παιδιά για τον Covid-19
“Μαμά, μπαμπά, πότε θα τελειώσει αυτό;” : Μιλώντας στα παιδιά για τον Covid-19
Γράφει η Θέμις-Μαρία Παπαμητούκα
Μια από τις πιο δύσκολες επιπτώσεις της πανδημίας του Covid – 19 είναι η αύξηση της αίσθησης αβεβαιότητας στα παιδιά. Η εκμάθηση διαχείρισης της είναι στην πραγματικότητα μια σημαντική δια βίου ικανότητα, που θα τα βοηθήσει να οικοδομήσουν την ανθεκτικότητα τους.
Πώς, λοιπόν, θα πρέπει να απαντήσετε εάν το παιδί σας κάνει αυτήν την ερώτηση; «Πότε θα τελειώσει αυτό;».
1.Απαντήστε με ειλικρίνεια
Το πιο σημαντικό είναι να είστε ειλικρινείς. Δώστε τους ξεκάθαρες, ειλικρινείς απαντήσεις λαμβάνοντας υπόψη την καταλληλότητα των πληροφοριών βάσει της ηλικίας τους, της ιδιοσυγκρασίας τους και του σταδίου ανάπτυξης στο οποίο βρίσκονται. Είναι, επίσης, πολύ χρήσιμο να υπενθυμίσουμε στα παιδιά ότι παρ όλο που δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις αυτή τη στιγμή, η επιστημονική κοινότητα και η πολιτεία εργάζονται εντατικά και κάνουν ότι είναι δυνατόν για να βρουν λύσεις.
2. Συζητήστε το!
Θα ήταν πολύ βοηθητικό να ξεκινήσετε τη συζήτηση ρωτώντας τα παιδιά σας τι γνωρίζουν για την κατάσταση αυτή, και στη συνέχεια να μοιραστείτε μαζί τους τα γεγονότα και να εντοπίστε τυχόν απόψεις παραπληροφόρησης. Εάν οι γονείς δείξουν προθυμία να συζητήσουν μαζί τους δύσκολα ζητήματα, όπως αυτό της πανδημίας, θα θέσουν τις βάσεις στα παιδιά να αισθάνονται πιο άνετα να απευθυνθούν σε αυτούς, όταν θα αντιμετωπίσουν ένα σημαντικό ζήτημα, όπως σχολικός εκφοβισμός, στρες, προβλήματα με φίλους κ.α..
3. Επικυρώστε τα συναισθήματα τους
Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να μοιραστούν τα συναισθήματα τους, ρωτήστε τα τι σκέφτονται για την κατάσταση αυτήν τη στιγμή. Πείτε τους ότι κατανοείτε το πως αισθάνονται και ότι μερικές φορές είστε και εσείς θυμωμένοι/ λυπημένοι κ.α. Μη διστάσετε να μοιραστείτε μαζί τους τους τρόπους με τους οποιους εσείς διαχειρίζεστε τα συναισθήματα σας.
4.Δώστε έμφαση στο να νιώσουν ασφαλή
“Δώστε στα παιδιά σας πολλές αγκαλιές και καθησυχάστε τα λέγοντας τους ότι τα αγαπάτε και νοιάζεστε γι΄αυτά. Πείτε το και δείξτε το ότι είστε εκεί ”-Denise Daniels
Δώστε τους μια διαβεβαίωση που θα είναι παρηγορητική γι αυτά. Αυτό που πραγματικά χρειάζονται και θέλουν να ακούσουν είναι ότι είναι ασφαλή και ότι θα είναι κάποιος κοντά τους για να τα φροντίζει.
5. Εστιάστε στο παρόν
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να ζουν την κάθε μέρα και να εστιάζουν στο παρόν, αντί να ανησυχούν για το μέλλον. Καλλιεργήστε στα παιδιά σας υγιείς συνήθειες στην καθημερινότητα τους, όπως την άσκηση, το υγιεινό φαγητό, τη ρύθμιση της ρουτίνας τους, τη μάθηση κ.α. Αυτές οι συνήθειες μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στη διαχείριση του άγχους τους και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, προσφέροντας τους ικανοποίηση στο παρον.
Αν τα παιδιά σας εκφράσουν μεγάλη ανησυχία, βοηθήστε τα να βρουν τρόπους να το διαχειριστούν. Για παράδειγμα, τα μικρότερα παιδιά μπορούν να έχουν ένα τέρας ανησυχίας για να τρώει τα προβλήματα τους όταν θα πηγαίνουν για ύπνο, ή μπορείτε να τα ενθαρρύνετε να γράψουν ή να ζωγραφίζουν τους φόβους τους. Επίσης, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να ηρεμούν και να μείνουν στο παρόν, δείχνοντας τους πως να παίρνουν βαθιές ανάσες ή κάνοντας μια βόλτα στο πάρκο, να αφιερώνετε χρόνο στο να ακούσετε τους ήχους της φύσης, π.χ. κελαηδίσματα πουλιών.
6. Επισημάνετε τους ποια πράγματα μπορούν να έχουν στον έλεγχο τους
Η εστίαση στο εδώ και τώρα είναι ένας καλός τρόπος να υπενθυμίσουμε στα παιδιά τα πράγματα που βρίσκονται υπό τον έλεγχο τους. Να τους υπενθυμίζουμε ότι η οικογένεια παραμένει ασφαλής και υγιής, τηρώντας όλους τους κανόνες υγιεινής.
Μπορεί να είναι χρήσιμο να συζητήσετε μαζί τους πράξεις που μπορούν να κάνουν για να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους αυτή τη στιγμή. Ίσως μπορούν να βοηθήσουν ένα ηλικιωμένο γείτονα στη διπλανή πόρτα βγάζοντας τα σκουπίδια του. Ή μπορούν να γράψουν και να αφήσουν στην είσοδο του σπιτιού ένα ευχαριστήριο σημείωμα για τον ταχυδρόμο ή τους διανομείς, ή ένα γράμμα στο νοσοκομείο και στο προσωπικό του. Τα παιδιά μπορεί επίσης να βοηθηθούν με τη δημιουργία μιας λίστας από πράγματα που θα ήθελαν να κάνουν στο μέλλον, όταν θα έχει περάσει η πανδημία. Μπορούν, αν τους αρέσει να ζωγραφίσουν αυτές τις δραστηριότητες.
Επίσης, στον έλεγχο τους βρίσκεται και το τι συμβαίνει στο σπίτι. Μπορείτε να συζητήσετε τις αλλαγές που θα μπορούσε να κάνει η οικογένεια για συγκεκριμένα ζητήματα που μπορεί να ενοχλούν το παιδί σας. Για παράδειγμα, ο/η αδελφός- ή που μπαίνει απροειδοποίητα στο δωμάτιο του κ.α.
7. Υποσχεθείτε τους ότι θα τα κρατάτε ενήμερα
“Είμαι τεράστιος υποστηρικτής των εβδομαδιαίων οικογενειακών συναντήσεων, έτσι ώστε οι γονείς να μπορούν να παρέχουν τις τελευταίες εξελίξεις και να απαντούν σε ερωτήσεις των παιδιών τους.Θέλουμε τα παιδιά να αισθάνονται ενδυναμωμένα” –Daniels
Ενημερώστε τα παιδιά σας ότι θα τα κρατήσετε ενήμερα για το πότε θα επιστρέψουν στις δραστηριότητές τους. Παρόλο που δεν μπορείτε να τους δώσετε συγκεκριμένη ημερομηνία, επιβεβαιώστε ότι θα ενημερώνεστε για τις εξελίξεις. Πείτε τους ποιες είναι οι πηγές ενημέρωσης σας. Βεβαιωθείτε ότι τα μικρά παιδιά δεν βλέπουν ειδήσεις για την πανδημία από τα κεντρικά δελτία ειδήσεων, καθώς οι εικόνες και οι αναφορές ίσως είναι στρεσογόνες και μη κατάλληλες για την αναπτυξιακή φάση που βρίσκονται.
8. Παραμείνετε θετικοί
Η δύναμη της θετικής στάσης δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί σε τέτοιους καιρούς. Μπορεί να βοηθήσει ιδιαίτερα τα παιδιά να αναπτύξουν μια υγιή νοοτροπία. Η φωνή σας πρέπει να έχει τη σιγουριά ότι όλα θα πάνε καλά. Μπορεί να βοηθήσει αν τους υπενθυμίζουμε ότι συχνά καλά πράγματα προκύπτουν από δύσκολες στιγμές.
Θέμις Μαρία Παπαμητούκα
Ψυχολόγος Α.Π.Θ -Ψυχοθεραπεύτρια, MSc Ψυχοδυναμικής Ψυχοθεραπείας σε Ιατρικό Πλαίσιο, ΕΚΠΑ, Τμήμα Ιατρικής
Πηγή: C. Bologna. 2020. How To Answer Your Kid’s Coronavirus Question, ‘When Will This Be Over? ’How parents can address the uncertainty and fear surrounding the COVID-19 pandemic.