Στους δύο τρίτος δε χωρεί;
Στους δύο τρίτος δεν χωρεί;
Γράφει η Αναστασία Νταλαμάγγα
Η Ελένη κι ο Μάρκος είναι σε σχέση. Η σχέση τους είναι αποκλειστική, τόσο ρομαντικά όσο και σεξουαλικά. Αν κάποιος από τους δύο συνάψει ερωτικές σχέσεις με κάποιον πέραν του ζευγαριού του, αυτό θα θεωρηθεί απιστία. Από την άλλη, η Στέλλα κι ο Μιχάλης έχουν ελεύθερη σχέση. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει σεξουαλική αποκλειστικότητα και ότι το κάθε άτομο μπορεί να συνευρίσκεται σεξουαλικά και με άλλους ανθρώπους. Υπάρχει, ωστόσο, μια κάποια ρομαντική αποκλειστικότητα μεταξύ τους. Δηλαδή, ακόμα κι αν βλέπουν άλλους ανθρώπους, σκοπός δεν είναι τόσο το να συνδεθούν συναισθηματικά μαζί τους. Στην τρίτη περίπτωση, η Έλλη είναι σε σχέση με τον Μάνο αλλά και με το Νίκο. Οι δύο άντρες το ξέρουν και συναινούν σε αυτό. Η Έλλη βρίσκεται, δηλαδή, σε μία πολυγαμική/πολυσυντροφική (polyamorous) σχέση. Συνδέεται μαζί τους τόσο ρομαντικά/ συναισθηματικά όσο και σεξουαλικά.
Ποιό στυλ δέσμευσης είναι το “φυσιολογικό”;
Ίσως κάποια από αυτά τα στυλ δέσμευσης να μας φαίνονται περίεργα, ειδικά στην παραδοσιακή Ελλάδα. Δεν είμαστε συνηθισμένοι στην ιδέα του να μοιραζόμαστε τον/ την σύντροφό μας με κάποιο άλλο άτομο και με κανένα τρόπο. Ή να δινόμαστε εμείς οι ίδιοι σε πάνω από ένα άτομα ταυτόχρονα. Και ούτε, φυσικά, χρειάζεται να πιεστούμε για κάτι τέτοιο. Όμως, δεν μπορούμε να βάλουμε την ταμπέλα του “φυσιολογικού” και του “αφύσικου” σε κανένα τρόπο συσχέτισης. Δεν υπάρχει κανένας άγραφος ή γραπτός κανόνας τον οποίο να πρέπει να ακολουθήσουμε με το ζόρι. Αν και, αναλόγως το ποιόν θα ρωτήσεις, θα πάρεις αντίστοιχες απαντήσεις για το τι θεωρείται φυσιολογικό…
Πολιτισμοί, θρησκείες, σχέσεις και σεξ
Οι απόψεις για τη μη-μονογαμία αλλάζουν από εποχή σε εποχή, από πολιτισμό σε πολιτισμό και από χώρα σε χώρα. Στον Χριστιανισμό, τον Ιουδαϊσμό και τον Ισλαμισμό, οτιδήποτε πέρα από τη μονογαμία (τουλάχιστον από την πλευρά της γυναίκας) είναι συνήθως απαγορευμένο και κατακριτέο. Ωστόσο, στην Ανατολή (π.χ. Τουρκία), κυρίως τα παλαιότερα χρόνια, δεν ήταν ασυνήθιστο για έναν άντρα να έχει σεξουαλικές επαφές με πολλές γυναίκες, το λεγόμενο “χαρέμι” και φυσικά, σε διάφορες μουσουλμανικές χώρες, επιτρεπόταν (και επιτρέπεται) ένας άντρας να παντρεύεται πολλές γυναίκες (πολυγυνία). Αντίστοιχα, στην Ανατολική Ινδία, το Νεπάλ και κάποια μέρη της Κίνας βλέπουμε την πολυανδρία, δηλαδή μία γυναίκα να παντρεύεται περισσότερους από έναν άντρες, είτε αδερφούς, ώστε η οικογένεια να μείνει ενωμένη σε ένα μέρος, είτε μη-αδερφούς, σε μέρη όπου υπάρχει μεγάλη θνησιμότητα στους άντρες.
Διίστανται, λοιπόν, οι απόψεις. Και κατά πάσα πιθανότητα, και η δική μας γνώμη για τις σχέσεις και τη σεξουαλικότητα έχει διαμορφωθεί από τον χρόνο και τον τόπο στον οποίο ζούμε.
Το “φυσιολογικό” είναι το συμφωνημένο!
Εφόσον, λοιπόν, δεν υπάρχει ένας καθολικός κανόνας ή μία καθολική αλήθεια, εμείς οι άνθρωποι είμαστε, θεωρητικά, ελεύθεροι να επιλέξουμε το στυλ συσχέτισης και δέσμευσης που μας εκφράζει. Λέω θεωρητικά, καθώς τα σχόλια της κοινωνίας και η αντίδρασή της στις επιλογές μας μπορεί να είναι ηχηρά κι έτσι, να μπλοκάρουν αυτό που πραγματικά θέλουμε. Παρόλα αυτά, το φυσιολογικό είναι αυτό που μας κάνει να νιώθουμε άνετα. Κι αν το ζευγάρι συμφωνεί στο τι είδους σχέση θέλει να έχει, δε χωράει η γνώμη κανενός άλλου.
Αρκεί, λοιπόν, το ζευγάρι να επικοινωνήσει, να εκφράσει τις ανησυχίες, τις επιθυμίες και τις ανάγκες του με ειλικρίνεια και σεβασμό κι έπειτα, να αποφασίσει τι θα ήταν το καλύτερο. Κάπως έτσι δημιουργούνται τα άγραφα “συμβόλαια” μεταξύ των ανθρώπων, που καθορίζουν τι θεωρείται οκ και τι όχι, τι θεωρείται απιστία και τι όχι, ποιά συμπεριφορά είναι αποδεκτή και ποιά σηματοδοτεί το τέλος μίας σχέσης, ποιές είναι οι απαιτήσεις και οι προσδοκίες των συντρόφων.
Συμπερασματικά
Ίσως δεν έχει νόημα να αναλωνόμαστε σε μία συζήτηση περί του τι είναι φυσιολογικό όσον αφορά τις ερωτικές σχέσεις. Κάποιος μπορεί να είναι είτε μονογαμικός είτε πολυγαμικός είτε κάτι άλλο, για το οποίο δεν έχουμε εφεύρει, ακόμα, κάποιο όνομα. Και αυτό είναι εντάξει, αρκεί να συμφωνεί και το άτομο με το οποίο σχετίζεται -με όποιον τρόπο κι αν σχετίζεται-. Η ειλικρίνεια, η κατανόηση και η επικοινωνία μεταξύ του “ζευγαριού” είναι το παν στην προκειμένη περίπτωση.