Burn out: τι κάνω όταν οι εργαζόμενοι μου χτυπάνε κόκκινο;
Burn out: τι κάνω όταν οι εργαζόμενοι μου χτυπάνε κόκκινο;
Burn out: τι κάνω όταν οι εργαζόμενοι μου χτυπάνε κόκκινο;
Γράφει η Αγγελική Καγκάδη
Τι είναι το σύνδρομο burn out;
Το σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης (Burn out) χαρακτηρίζεται από μια σωματική και συναισθηματική εξάντληση ως απόρροια της εργασίας. Φαίνεται να πλήττει όλο και περισσότερους ανθρώπους καθημερινά, κατά κύριο λόγο επαγγελματίες που αφιερώνουν απορροφημένοι πολλές ώρες της ημέρας στην εργασία τους αλλά και εργαζομένους σε ανθρωπιστικά επαγγέλματα. Για παράδειγμα, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, γιατρούς και νοσηλευτές. Είναι, χαρακτηριστικά, επαγγέλματα που σχετίζονται με τον ανθρώπινο πόνο, οπότε είναι φυσικό οι εργαζόμενοι που έρχονται σε επαφή με αυτό καθημερινά να επηρεάζονται. Σημάδια που μπορούν να σε βοηθήσουν να το αναγνωρίσεις είναι
- σημαντική ψυχική κόπωση
- η αρνητική διάθεση
- η μειωμένη ψυχική δύναμη να φέρεις εις πέρας τις υποχρεώσεις της εργασίας σου
- σωματικά συμπτώματα όπως κεφαλαλγίες και αυπνία
Πώς θα καταλάβω εάν οι εργαζόμενοί μου βιώνουν burn out;
Αναπόφευκτα, αν είσαι εργοδότης ή προϊστάμενος, μπορεί να έχεις την ευκαιρία να διακρίνεις την παραγωγικότητα των εργαζομένων που βιώνουν burn out να επηρεάζεται με ποικίλους τρόπους. Καταρχάς, μπορεί να δεις τα λάθη που κάνουν να αυξάνονται, καθώς είναι πολύ πιθανόν να έχουν μειωμένη συγκέντρωση εν ώρα εργασίας και μειωμένη μνημονική ικανότητα. Είναι παρά πολύ φυσιολογικό, εφόσον μιλάμε για μια κατάσταση κατά την οποία ουσιαστικά δεν ικανοποιούνται από αυτό που κάνουν! Πιθανόν να αποφεύγουν περισσότερο να παίρνουν αποφάσεις και να αναλαμβάνουν τις πρωτοβουλίες που έπαιρναν παλιά.
Σε κάποιες καταστάσεις μάλιστα ενδεχομένως να είναι αποστασιοποιημένοι από το γενικότερο εργασιακό περιβάλλον, εφόσον δε βρίσκουν πλέον ιδιαίτερο νόημα, ούτε είναι κινητοποιημένοι να βγάλουν αρκετή δουλειά μέσα στη μέρα. Επίσης βασικό γνώρισμα είναι ο αυξημένος κυνισμός με τον οποίο αντιμετωπίζουν την εργασιακή τους κατάσταση πλέον, ο οποίος έχει έρθει να αντικαταστήσει τον ενθουσιασμό που τους διέκρινε κάποτε…
Τι μπορώ να κάνω για το αντιμετωπίσω και να βελτιώσω το εργασιακό περιβάλλον της εταιρίας μου;
Τα νέα τώρα είναι ότι δεν είναι μόνο δική τους ευθύνη να ανακτήσουν το ενδιαφέρον που έχασαν! Τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες ώστε να αποφεύγεται η επαγγελματική εξουθένωση των εργαζομένων; Το πιο σημαντικό εξαρχής, είναι να φροντίζουν ώστε οι συνάδελφοί τους να απολαμβάνουν ένα ασφαλές περιβάλλον. Δηλαδή, να αισθάνονται πως τους υπολογίζουν και πως αναγνωρίζουν την αξία τους. Πρακτικά, είναι βασικό να δοθεί έμφαση στο ομαδικό πνεύμα και στον δίκαιο καταμερισμό των υποχρεώσεων. Έτσι, δεν θα νιώθει ο εξουθενωμένος υπάλληλος πως έχει αναλάβει μόνος του όλες τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες.
Επιπλέον κάποιες στρατηγικές της εταιρείας είναι σημαντικό να προσφέρουν ευελιξία στο ωράριο όποτε αυτή χρειάζεται. Η άδεια και τα διαλείμματα επίσης είναι εξαιρετικής σημασίας για την ξεκούραση και την ανανέωση των ανθρώπων που δουλεύουν κάθε μέρα. Όλοι θέλουν να δουλεύουν κάτω από τις οδηγίες ενός manager που τους βοηθάει στις δύσκολες στιγμές της ημέρας και τους προτρέπει να παίρνουν τις ημέρες της άδειας τους ώστε να ξεκουραστούν.
Εκτός από αυτά, δυστυχώς είναι αρκετοι οι εργασιακοί χώροι που ξεχνάνε το πόσο απελευθερωτικό είναι να δώσουν στους ανθρώπους την ευκαιρία να οργανώσουν οι ίδιοι το πρόγραμμα της ημέρας τους. Το time blocking είναι η πρακτική με την οποία μπορούμε εμείς οι ίδιοι να ελέγχουμε το πρόγραμμά μας. Συγκεκριμένα, χωρίζουμε την ημέρα σε blocks, δηλαδή σε ώρες που αφιερώνονται σε κάθε ξεχωριστή εργασία. Αυτή η μέθοδος είναι ιδανική για όσους αδυνατούν να οργανώσουν τον χρόνο τους σωστά. Όταν προωθείται από τις εταιρείες μπορεί να δώσει μια πραγματική ανάσα στο εργασιακό άγχος. Έτσι, δε θα χρειάζεται πλέον να κάνουμε συνεχώς σκέψεις γύρω από το σε τι μπορούμε να εστιάσουμε. Μπορούμε απλά να ρίξουμε μια ματιά στο πρόγραμμα που θα έχουμε οργανώσει εμείς οι ίδιοι!
Οι θετικές επιπτώσεις της εποπτείας στο burn out και γενικά στο εργασιακό περιβάλλον
Τέλος, σπουδαία σημασία έχει η δυνατότητα εποπτείας, ειδικά στα στρεσογόνα ανθρωπιστικά επαγγέλματα. Είναι βασικό οι ομάδες να συγκεντρώνονται και να επικοινωνούν για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο καθένας ξεχωριστά αλλά και όλοι μαζί ως σύνολο. Αυτό υπό την καθοδήγηση ενός επόπτη που νοιάζεται για τη συναισθηματική και ψυχολογική αποφόρτιση της όμαδας του. Ως manager μιας τέτοιας ομάδας προσπάθησε να παρέχεις και ομαδική εποπτεία, αλλά και ατομικές συζητήσεις. Να θυμάσαι ότι οι υφιστάμενοι σου μπορεί να νιώθουν αμήχανα να σου εκφράσουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Κάνε τους να συνειδητοποιήσουν πως δεν είσαι εκεί για να τους κρίνεις!
Φυσικά καθοριστικής σημασίας είναι ως επόπτης/τρια και ως manager να διαχειρίζεσαι επίσης τα πιθανά συμπτώματα επαγγελματικής εξουθένωσης που μπορεί να παρουσιάσεις ο ίδιος/η ίδια. Τώρα όμως γνωρίζεις πως να τα αντιμετωπίσεις, γιατί όλα όσα αναφέρθηκαν πριν άπτονται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στη δική σου περίπτωση. Δεν θα τα καταφέρεις να βρίσκεσαι πραγματικά εκεί για την ομάδα σου, αν πρώτα δεν έχεις αφιερώσει χρόνο να φροντίσεις σωστά τον εαυτό σου…